-
1 Via Appia
Via Appia (лат.) f =, = А́ппиева доро́га -
2 Via Appia
Аппиева дорога.Так в древности называлась дорога между Римом и Капуей, построенная по инициативе Аппия Клавдия (цензора 312 г. до н. э.) и в дальнейшем продолженная до Брундизия (ныне Бриндизи)."Всякая власть от Бога", - сказал апостол Павел, этот мятежный гражданин римский, этот богохулец святой Дианы Эфесской, этот демагог на via Appia, этот общинник, казненный Цезарем, который как раз и не находил в нем достаточно "таланта повиновения". (А. И. Герцен - Т. Карлейлю. 2. (14.) IV 1855.)Волконский дает свой автомобиль. Машенька хочет меня катать по Риму. Дженечка не может, В 1 1/2 ч. дня старуха Ливен и Машенька заходят за мной, и мы едем. 1) Колизей и арка Константина. Чудесно, интересно, но я ждал большего. 2) Via Appia - дорога за город, в поля. - По двум сторонам дороги хоронили знаменитых римлян. Тут и Цицерон, тут и Куриации. (К. С. Станиславский - М. П. Лилиной, 26.I 1911.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Via Appia
-
3 Via Appia
лат. f =, = -
4 la Via Appia
-
5 via
vĭa, vĭae, f. ( arch. vĕa ou vĕha, ae) - arch. gén. sing. vias, viāï --- dat. abl. plur. vieis. [st1]1 [-] route, chemin, voie, endroit par où l'on passe, passage, rue. - munire viam: ouvrir, construire une route. - via Appia: la voie Appia. - via Sacra: la voie Sacrée. [st1]2 [-] parcours, marche, trajet, voyage, chemin parcouru. - se dare in viam: se mettre en route. - ingredi viam: prendre une route; qqf. se mettre en route. - ire viā: suivre la route, ne pas quitter la route. - inter vias: chemin faisant, en route. - de via languere, Cic.: être fatigué du voyage. - de via decedere: - [abcl]a - s'écarter de la route, s'égarer. - [abcl]b - au fig. s'écarter du droit chemin. - [abcl]c - céder le pas, laisser le passage. - decedere alicui de via, Cic. Plaut. ou decedere alicui viā, Suet. ou decedere alicui in via, Ter.: céder le pas à qqn, laisser le passage à qqn, se ranger devant qqn, laisser le haut du pavé à qqn. - mare et viae (viae ac mare): voyages par mer et par terre. - totā viā errare, Ter.: se tromper du tout au tout. - via tridui: trois jours de marche. - cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum ad occupandum Vesontionem contendere, Caes. BG. 1: après trois jours de marche, on lui apprit qu’Arioviste se dirigeait vers Besançon pour s’en emparer. - rectā viā narrare, Ter.: raconter franchement. - qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1: ils ne savent pas se conduire eux-mêmes et veulent guider les autres. [st1]3 [-] tout passage: canal, conduit, rue (dans un camp), couloir (dans un théâtre); oesophage ou pharynx; larynx; fente, ouverture, issue. [st1]4 [-] voie, moyen, manière, méthode. - habeo certam viam atque rationem qua omnes illorum conatus investigare possim, Cic. Verr. 1: j'ai un moyen sûr, une méthode certaine qui me permettra de suivre à la piste toutes leurs entreprises. - ratione et viā, Cic. avec bon sens et méthode. - viā et arte dicere, Cic. Brut. 12: parler avec art et méthode. - viae fallendi, Tibul.: moyens de tromper. - via laudis: chemin qui mène à la gloire.* * *vĭa, vĭae, f. ( arch. vĕa ou vĕha, ae) - arch. gén. sing. vias, viāï --- dat. abl. plur. vieis. [st1]1 [-] route, chemin, voie, endroit par où l'on passe, passage, rue. - munire viam: ouvrir, construire une route. - via Appia: la voie Appia. - via Sacra: la voie Sacrée. [st1]2 [-] parcours, marche, trajet, voyage, chemin parcouru. - se dare in viam: se mettre en route. - ingredi viam: prendre une route; qqf. se mettre en route. - ire viā: suivre la route, ne pas quitter la route. - inter vias: chemin faisant, en route. - de via languere, Cic.: être fatigué du voyage. - de via decedere: - [abcl]a - s'écarter de la route, s'égarer. - [abcl]b - au fig. s'écarter du droit chemin. - [abcl]c - céder le pas, laisser le passage. - decedere alicui de via, Cic. Plaut. ou decedere alicui viā, Suet. ou decedere alicui in via, Ter.: céder le pas à qqn, laisser le passage à qqn, se ranger devant qqn, laisser le haut du pavé à qqn. - mare et viae (viae ac mare): voyages par mer et par terre. - totā viā errare, Ter.: se tromper du tout au tout. - via tridui: trois jours de marche. - cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum ad occupandum Vesontionem contendere, Caes. BG. 1: après trois jours de marche, on lui apprit qu’Arioviste se dirigeait vers Besançon pour s’en emparer. - rectā viā narrare, Ter.: raconter franchement. - qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1: ils ne savent pas se conduire eux-mêmes et veulent guider les autres. [st1]3 [-] tout passage: canal, conduit, rue (dans un camp), couloir (dans un théâtre); oesophage ou pharynx; larynx; fente, ouverture, issue. [st1]4 [-] voie, moyen, manière, méthode. - habeo certam viam atque rationem qua omnes illorum conatus investigare possim, Cic. Verr. 1: j'ai un moyen sûr, une méthode certaine qui me permettra de suivre à la piste toutes leurs entreprises. - ratione et viā, Cic. avec bon sens et méthode. - viā et arte dicere, Cic. Brut. 12: parler avec art et méthode. - viae fallendi, Tibul.: moyens de tromper. - via laudis: chemin qui mène à la gloire.* * *Via, viae. Voye, Chemin ou rue.\Angusta viarium. Virgil. Destroicts de rues, Rues estroictes.\Impatiens viae. Ouid. Qui ne peult endurer le travail du chemin.\Opaca viarum. Virgil. Chemins obscurs.\Strata viarum. Virgil. Les pavez des rues.\Viae vrbis. Cic. Les rues de la ville.\Tres viae sunt ad Mutinam: a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia. Cic. Il y a trois chemins.\Maris tuta via. Ouid. Le chemin par mer.\Via. Cic. Le cheminer.\Quum de via languerem. Cic. A cause du chemin.\Video quot dierum via sit. Cic. Combien il fault de journees pour faire ce chemin, Combien il y a de journees.\Aliquorum dierum viam in Macedoniam, ad Planciumque perrexi. Cic. J'ay marché avant dedens le pays de Macedonie quelques journees.\Via, per translationem. Cic. Maniere, Moyen.\Siqua via est. Virgil. S'il y a quelque moyen.\Via et arte dicere. Cic. Par art.\Viam litigandi tradere. Cic. Enseigner à plaider.\Morum via. Stat. Reigle et exemple de bonnes meurs.\Via ad gloriam proxima. Cic. Le plus brief et court moyen de parvenir à gloire.\AEstuosa et puluerulenta via. Cicero. Un chemin chauld et pouldreux.\Breuis. Virgil. Court chemin.\Deteriorem viam facere. Vlpian. Empirer le chemin.\Deterrima via. Cic. Tresmauvais chemin.\Facilis via. Virgil. Chemin aisé.\Siquis cloacam in publicam viam immitteret, exque ea re minus habilis via per cloacam fieret, teneri eum Labeo scribit. Vlpian. Moins commode.\Implicitae viae errore. Lucan. Chemins esquels y a beaucoup de destours et d'autres chemins traversants, qui font errer et fourvoyer les passants.\Inuia. Virgil. Par où on ne peult passer.\Liquidae viae. Lucret. Chemin par mer ou riviere.\Lubrica via plagae. Stat. L'ouverture d'une playe encore sanglante et fraischement faicte.\Militaris via. Cic. Le grand chemin à pied et à cheval.\Mollis. Seneca. Chemin aisé.\Prima via. Plautus, - dummodo nunc prima via Inducamus, vera vt esse credat, quae mentibimur. Tout du premier coup, Tout premierement.\Publica. Vlpianus. Chemin commun et passant.\Simplex via mortis. Virgil. Un seul moyen de mourir.\Subita via. Ouid. Departement soubdain, Allee soubdaine.\Terrena. Vlpian. Chemin qui n'est point pavé.\Trita. Cic. Chemin frayé, Chemin batu.\Velatae viae. Ouid. Rues tendues et couvertes, comme à la feste Dieu.\Vicinales viae. Paulus iuriscons. Chemins publiques qui sortent parmi les terres, et se vont rendre aux villages.\Accipere viam. Quintil. Prendre et tenir le chemin qu'on nous baille et monstre.\Aggredi alia via. Terent. Par autre voye et moyen.\Occultas vias agere. Virgil. Faire voye soubz terre.\Errore viae actus. Virgil. Fourvoyé, Desvoyé.\Aperire viam. Vlpian. Remettre le chemin en sa premiere largeur.\Aperit viam vis. Virgil. Force se fait faire voye.\Calcanda omnibus via lethi. Horat. Touts sont subjects à mourir, Touts passeront par, etc.\Carpere viam. Virgil. S'acheminer, Cheminer, S'avoyer.\Committere se viae. Cic. Se mettre en chemin.\Conficere viam. Cic. Cheminer son chemin, Accomplir son chemin.\Construere vias. Lucan. Faire un chemin ou passage.\Corripere viam. Virgil. S'acheminer, Se mettre vistement à chemin, S'avoyer.\Corrumpere viam publicam. Vlpianus. Gaster le grand chemin passant.\Indociles vias currit lympha. Propert. Qu'on ne luy a point enseigné ne monstré.\Decedere de via. Cicero. Se destourner du chemin, Se desvoyer, Se destordre.\Deerrantes via equi. Seneca. Se desvoyants.\Depelli recta via. Quintil. Estre desvoyé.\Dare viam alicui perfundum suum. Cic. Luy donner passage.\Siqua viam dederit fortuna. Virgil. Si fortune nous donne les moyens.\Dat aura viam. Ouid. Quand on ha vent à gré sur mer.\Nullas dant vias nobis ad significationum scientiam. Cicero. Ils ne nous ouvrent point le chemin.\In viam dare se, vel Committere se viae. Cic. Se mettre en chemin, S'avoyer, S'acheminer.\Ire viam. Virgil. Aller.\Ire atque redire viam. Virgil. Aller et revenir.\Errare via. Virgil. Se fourvoyer, Se tordre, ou destordre.\Tota via errare. Terent. Errer totalement, Se fourvoyer du tout.\Euadere viam. Virgilius. Eschapper hors du mauvais chemin et dangereux.\Excedere nota regione viarum. Virgil. Preceder ses compaignons par rues et chemins qu'on congnoist.\Exigere viam dicuntur Magistratus. Asconius. Quand ils contraignent chascun de faire paver devant sa maison.\Hinc via Tartarei quae fert Acherontis ad vndas. Virgil. Qui meine, etc.\Veterem et obsoletam viam ingressi sunt. Liu. Ce n'est pas chose nouvelle, Ce n'est rien de nouveau, On ha assez ouy parler de semblables faicts. B.\Insistere viam agendi aliquid. Virgil. Instituer ou commencer et exercer l'art et maniere de faire quelque chose.\Inuenire viam. Virgil. Trouver moyen d'eschapper.\Noscere omnes vias pecuniae. Cic. Congnoistre touts les moyens d'avoir argent.\Pergere viam. Cic. Marcher avant.\Omnes vias persequar, quibus putabo ad id, quod volumus, perueniri posse. Cic. Je poursuyvray touts les moyens.\Praecipitare viam. Ouid. Haster fort son chemin, Courir.\Procedere viam. Cic. Marcher oultre.\Progredi viam. Cic. Avancer chemin.\Rapere viam aliquo. Sil. Courir.\Reduci alio flexu ad rectam viam. Quintil. Se radresser et remettre ou revenir au droict chemin.\Reficere viam. Vlpianus. Refaire et r'habiller.\Secare viam. Virgil. Cheminer.\Sequi viam aliquam in re aliqua. Cic. Suyvre une facon de faire.\Strauit viam per mare Xerxes. Lucret. A faict et estendu un pont de basteaux sur la mer pour passer son armee.\Sternere viam lapide. Vlpian. Paver.\In via esse. Cic. Estre en chemin.\Saltu viam superare. Virgil. Saulter par dessus.\Tenere vias omnes amoris. Plaut. Scavoir touts les tours.\Tentare viam. Virgil. Essayer le moyen.\Terere viam. Ouid. Cheminer, Frayer.\Tradere viam optimarum artium alicui. Cic. L'enseigner et l'adresser en la voye de bonnes sciences.\Venire viam multorum dierum. Cic. Cheminer plusieurs journees.\Vorare viam. Catul. Despescher chemin.\Vti via. Cic. Ne decliner ne ca ne là.\Via peruolgata patrum. Terent. Selon la coustume, ou à la maniere accoustumee des peres. -
6 Appia
-
7 via
vìa 1. f 1) улица; дорога, путь Via Appia -- Аппиева дорога via lastricata -- мощеная улица via alberata -- бульвар via fluviale -- речной путь via marittima -- морской путь vie di comunicazione -- пути сообщения per via aerea а) воздушным путем б) fig напрямик via d'accesso -- подъездной путь vie traverse fig -- окольные пути a mezza via -- на полпути via di mezzo а) средний курс, умеренное направление( в политике и т. п.) б) компромисс в) fig золотая середина non c'è via di mezzo -- середины не дано aprire la via -- открыть путь, проложить дорогу (тж перен) mettersi in via -- пуститься в путь scegliere un'altra via -- избрать другой путь (тж перен) essere per via -- быть в пути <на подходе> (часто о ребенке) avere via libera fig -- иметь свободу действий 2) дорога, путь; направление, маршрут insegnare la via -- показать дорогу via Lipsia -- через Лейпциг 3) ferr линия, путь via di ferro ant -- железная дорога 4) проход, проезд 5) anat канал, путь vie respiratorie -- дыхательные пути 6) fig путь, процесс in via di... -- в процессе..., на пути... essere in via di guarigione -- быть на пути к выздоровлению 7) причина per via di... -- из-за, по причине per via sua -- из-за него l'aeroporto Х chiuso per via della nebbia -- аэропорт не принимает из- за тумана 8) fig путь, средство, способ in via di... -- посредством (+ G) in via amministrativa -- в административном порядке in via di esempio -- в качестве примера in via provvisoria -- временно in via eccezionale -- в виде исключения in via privata -- в частном порядке via d'uscita -- выход, путь спасения per via di esclusione -- методом исключения ho tentato tutte le vie -- я испробовал все пути <все средства> ricorrere alle vie legali -- действовать законным путем, обратиться в суд trovare una via d'intesa -- найти путь к соглашению <способ договориться> non c'è stata via d'intendersi -- невозможно было прийти к соглашению 2. m старт dare il via а) дать старт б) ferr дать сигнал отправления 3. avv 1) прочь andare via а) уходить; уезжать, покидать б) расходиться, распродаваться ( о товаре) в) сходить( напр о пятне с одежды) andate via! -- убирайтесь прочь! mandare via -- прогнать portare via -- уносить buttare via -- выбрасывать volare via -- улетать stare via di casa -- быть в отъезде, отсутствовать ma va' via! fam -- да брось ты...!; будет тебе...! 2) mat на tre via tre (fa) nove -- три (помножить) на три -- девять, трижды три -- девять vie di fatto -- насильственные действия via d'acqua mar -- течь, пробоина la Via Lattea astr -- Млечный Путь la Via Crucis а) fig крестный путь б) страдания, мучения ho avuto una via crucis di malanni -- меня преследовало несчастье за несчастьем mettersi la via tra le gambe а) быстро идти б) отправиться <пуститься> в путь via via а) мало-помалу; по мере того как б) ant немедленно; вскоре e così via, e via dicendo, e via discorrendo -- и так далее e (così) via di questo passo -- и в таком же духе, и тому подобное via così mar -- так держать! via! -- ну! su via! -- ну давай! via, coraggio!; via, animo! -- мужайся! non Х la via dell'orto fam -- это нелегко, не так( - то) просто a via e a verso -- как надо, как следует chi lascia la via vecchia per la nuova sa quel che lascia e non sa quel che trova prov -- ~ кто за новым гонится, тот часто обманывается (ср сменять шило на мыло) le vie della provvidenza sono infinite prov -- неисповедимы пути Господни -
8 via
vìa 1. f 1) улица; дорога, путь Via Appia — Аппиева дорога via lastricata — мощёная улица via alberata — бульвар via fluviale — речной путь via marittima — морской путь vie di comunicazione — пути сообщения per via aerea а) воздушным путём б) fig напрямик via d'accesso — подъездной путь vie traverse fig — окольные пути a mezza via — на полпути via di mezzo а) средний курс, умеренное направление (в политике и т. п.) б) компромисс в) fig золотая середина non c'è via di mezzo — середины не дано aprire la via — открыть путь, проложить дорогу (тж перен) mettersi in via — пуститься в путь scegliere un'altra via — избрать другой путь (тж перен) essere per via — быть в пути <на подходе> ( часто о ребёнке) avere via libera fig — иметь свободу действий 2) дорога, путь; направление, маршрут insegnare la via — показать дорогу via Lipsia — через Лейпциг 3) ferr линия, путь via di ferro ant — железная дорога 4) проход, проезд 5) anat канал, путь vie respiratorie — дыхательные пути 6) fig путь, процесс in via di … — в процессе …, на пути … essere in via di guarigione — быть на пути к выздоровлению 7) причина per via di < pop che> … — из-за, по причине per via sua — из-за него l'aeroporto è chiuso per via della nebbia — аэропорт не принимает из- за тумана 8) fig путь, средство, способ in < rar per> via di … — посредством (+ G) in via amministrativa — в административном порядке in via di esempio — в качестве примера in via provvisoria — временно in via eccezionale — в виде исключения in via privata — в частном порядке via d'uscita¤ vie di fatto — насильственные действия via d'acqua mar — течь, пробоина la Via Lattea astr — Млечный Путь la Via Crucis а) fig крестный путь б) страдания, мучения ho avuto una via crucis di malanni — меня преследовало несчастье за несчастьем mettersi la via tra le gambe а) быстро идти б) отправиться <пуститься> в путь via via а) мало-помалу; по мере того как б) ant немедленно; вскоре e così via, e via dicendo, e via discorrendo — и так далее e (così) via di questo passo — и в таком же духе, и тому подобное via così mar — так держать! via! — ну! su via! — ну давай! via, coraggio!; via, animo! — мужайся! non è la via dell'orto fam — это нелегко, не так( - то) просто a via e a verso — как надо, как следует chi lascia la via vecchia per la nuova sa quel che lascia e non sa quel che trova prov — ~ кто за новым гонится, тот часто обманывается (ср сменять шило на мыло) le vie della provvidenza sono infinite prov — неисповедимы пути Господни -
9 via
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1. -
10 via
via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ōstiēnsis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphālis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) derGang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaffen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – / Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14.
-
11 via
via, ae, f. (altlat. vea, verw. mit eo, ire), der Weg, I) eig.: A) der Raum, auf dem man geht, fährt usw., a) der Weg, die Straße, Fahrstraße, militaris, Heerstraße, Hauptstraße, Cic.: via Appia, Flaminia, s. Appius, Flaminius: via Ostiensis, s. Ostiensis unter Ostia. – via triumphalis, s. triumphalis. – via silici strata, Inscr.: vias sternere silice in urbe, glareā extra urbem substruere marginareque, Liv.: in viam se dare, Cic.: viae se committere, Cic.: ex via excedere, Caes.: so auch de via decedere, Suet.: declinare de via ad dexteram, Cic.: viā ire, auf der Straße = auf geradem Wege gehen, -bleiben, Liv.: dare alci viam, Raum geben, Platz machen, Liv.; aber dare alci viam per fundum, einen Weg erlauben, Cic.: viam facere od. pandere od. aperire, Liv. u.a.: viam inire od. ingredi, Cic., od. insistere, Ter.: signat viam, den Weg, die Bahn (die der Pfeil durchlaufen soll), Verg.: viam reperire non posse, keinen Weg (ins Meer), v. einem Flusse, Verg. – inde in collem aperta undique et conspecta ferebat via, Liv.: via in Persidem ferens, Curt. – Sprichw., qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. fr. scen. 321: de via in semitam degredi, Plaut. Cas. 675: totā viā errare, gänzlich irren, Ter. eun. 245. – b) der Weg, die Straße = die Gasse, in der Stadt, transversa, Cic.: sacra, s. sacer. – im Lager, Caes. b.G. 5, 49, 7. – c) der————Gang, α) im Theater, Mart. 5, 14, 8. Tert. de spect. 3. – β) der Gang od. Kanal im Körper, v. der Speiseröhre, Cic.: v. der Luftröhre, Ov. – γ) die Ritze, Spalte, durch die etwas dringt, Verg. georg. 2, 79. – δ) der Streifen an einem Kleide, Tibull. 2, 3, 54. – B) abstr., der Weg = Gang, die Reise, der Marsch, nocturna, der Nachtmarsch, Liv.: inter vias, unterwegs, Komik. u. Corp. inscr. Lat. 3, 2726, I (aber inter viam bloß schlechte Konjektur Cic. ad Att. 4, 3, 5): in via, Ter.: de via languere, von der Reise, Cic.: viam facere, gehen, reisen, Plaut. u. Ov.: rectā viā, geradeswegs, Ter.: dah. rectā, viā, narrare, gerade heraussagen, Ter.: primā viā, beim Beginn des W. = gleich vom Anfang an, Plaut. mil. 253: unam tibi viam et perpetuam esse vellent, wünschten, daß du nie wiederkämest, Cic. – verb., mare et (atque) viae, viae ac mare, See- u. Landreisen, lassus maris et viarum, Hor. carm. 2, 6, 7: odio maris atque viarum, Hor. ep. 1, 11, 6: taedio viarum ac maris, Tac. ann. 2, 14. – II) bildl.: A) im allg.: vitae via, haec vitae via, Cic. Flacc. 105; de lege agr. 1, 27; Sest. 140 u.a. Hor. ep. 1, 17, 16. Sen. de brev. vit. 9, 5. Lact. epit. 67, 12: via vivendi, Cic. de off. 1, 118: rectam vitae viam sequi, ibid.: via ad gloriam, Cic. de off. 2, 12, 43. – de via (vom geraden Wege der Tugend) decedere, Cic.: redire in viam, Ter., in veram viam, Plaut.: viam aperire potentiae, luxuriae, Eingang verschaf-————fen, Vell.: utor viā, ich gehe die Mittelstraße, Cic. – B) insbes.: 1) der Weg = die Gelegenheit, zu etw. zu gelangen, das Mittel, Mittel und Wege, optimarum artium vias tradere, Cic.: habeo certam viam, Cic.: viam fraudis inire, Liv. – 2) der Weg, Gang = die Methode, Regel, Verfahrungsweise, die Art und Weise, via curandi, medendi, Cels.: patrum, Ter.: aliā aggrediemur viā, Ter.: per omnes vias leti, Liv.: utraque (lex) suā viā it, geht seinen eigenen Gang, Sen. – dah. viā, methodisch, regelmäßig, in gehöriger Ordnung, dicere, Cic.: progredi, Cic.: verb. ratione et viā, Cic.: viā quādam et ratione, Cic. – ⇒ Alte Genetivformen: vias, Enn. ann. 441: viai, Enn. ann. 203*. Lucr. 1, 406 u.a.: Dat. Plur. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 206. lin. 50. 56. 69: Abl. vieis, Corp. inscr. Lat. 1, 200, 26: vies, Corp. inscr. Lat. 4, 1410. – vulg. Nbf. veha nach Varro r.r. 1, 2, 14. -
12 via
1. f street, roadfig wayvia Marconi Marconi StVia lattea Milky Wayricorrere alle vie legali take legal actionin via eccezionale as an exceptionper via di by( a causa di) because of2. m off, starting signalsports dare il via give the offfig dare il via a qualcosa get something under way3. adv awayandar via go away, leavevia via ( gradualmente) little by little, gradually( man mano) as (and when)e così via and so onvia! per scacciare go away!, scram! colloq ( suvvia) come on!4. prep via, by way of* * *via1 s.f.1 street; ( anche extraurbana) road: una via lunga, stretta, a long, narrow street; una via piena di negozi, a street full of shops; una via privata, a private road; in che via abiti?, which street do you live in?; abito in via Roma, I live in via Roma; prendi la prima via a destra, take the first street on the right // le antiche vie romane, the ancient Roman roads; la Via Appia, Flaminia, the Appian, Flaminian Way // la Via Crucis, the Way of the Cross // (astr.) la Via Lattea, the Milky Way2 ( strada, percorso, tragitto) way; ( sentiero) path; ( itinerario) route: via d'acqua, waterway; le grandi vie di comunicazione, the major communication routes; la via più corta per la stazione, the shortest way to the station; aver perso la via di casa, to have lost one's way home; ci incontrammo a mezza via, we met halfway; vieni per questa via, come this way; ne parleremo per via, we can talk about it on the way; aprirsi una via nella foresta, to open up a path through the forest; aprire la via, (fig.) to lead (o to pave) the way // dare ( il segnale di) via libera, to signal 'go'; (ferr.) to signal 'all clear'; (fig.) to give the green light: dare via libera all'esecuzione di un progetto, to give the green light (o the go-ahead) to a project; dare via libera all'entusiasmo, to give free rein to enthusiasm // riportare qlcu. sulla retta via, to put s.o. back on the right track (o on the straight and narrow) // essere in via di guarigione, to be on the road to recovery; un albergo in via di costruzione, a hotel in course of construction // trasmissione via radio, satellite, broadcasting by radio, by satellite // per via aerea, by air; ( di posta) by air mail; treno Milano-Roma via Firenze, Milan-Rome train via Florence // la via della gloria, the path (s) of glory // la via della seta, the Silk Route // la via della droga, the drug route // ( alpinismo) aprire una nuova via, to open a new route3 ( modo) way; ( mezzo) means: questa è l'ultima via, this is the only way; non c'è via di scampo, d'uscita, there is no way out (o there is no help for it); non c'è via di mezzo, there is no middle course; per nessuna via, by no means; in via amichevole, in a friendly way (o by private contact); in via eccezionale, provvisoria, exceptionally, provisionally; in via diplomatica, through diplomatic channels; per via gerarchica, through official channels; te lo dico in via confidenziale, I'm telling you in confidence; per vie traverse, by underhand means; per altre vie, in other ways // passare alle vie di fatto, to resort to violence // (dir.) adire le vie legali, to take legal steps (o to start legal proceedings) // per via di, che, owing to (o on account of): l'aeroporto è chiuso per via della nebbia, the airport is closed owing to (o because of) fog; si conobbero per via di quel lavoro, they got to know each other through that job4 ( carriera) career: una laurea che apre molte vie, a degree that opens up many careers; scegliere la via degli affari, to take up a business career5 (med.): vie respiratorie, respiratory tract (o passage); è una medicina da prendere per via orale, it is a medicine for oral administration; un'iniezione per via intramuscolare, an intramuscular injection6 (inform.) way: via di accesso ai dati, path; via di informazione, code track; via di smistamento alternativa, alternative path // (tel.) via di trasmissione, channel.via2 avv.1 ( in unione a voci verbali) away, off: starò via per tutta la settimana, I'll be away all week; in estate siamo via, we're away in the summer; è via da casa, he's away from home; andate via!, go away!; correre, fuggire via, to run away (o off); l'hanno cacciato via, they drove him away; gli ospiti sono già andati via, the guests have already gone away (o have already left); il vento ha spazzato via le nubi, the wind has blown the clouds away; il canarino è volato via, the canary has flown away (o off); i ladri gli hanno portato via tutto, the thieves took away (o off) everything he had // è tempo buttato via, it's a waste of time // un lavoro tirato via, a slapdash piece of work // in questa casa i soldi vanno via che è un piacere, (fam.) in this house we get through money like nobody's business // e così via, e via dicendo, e via di questo passo, and so on (o and so forth) ∙ Per andare via, buttare via, tirare via, venire via ecc. → anche andare, buttare, tirare, venire ecc.2 ( in espressioni ellittiche, spec. sottintendendo il v. andare): balzò in piedi, e via di corsa!, he jumped up and off he went!; via come una saetta, off like a shot; via di lì!, get away from there!4 via via, ( di mano in mano, di volta in volta): via via che arrivano, mandali da me, send them to me as they arrive; via via che le ore passavano, cresceva l'angoscia, as the hours went by, anxiety increased; il dolore andava via via diminuendo, the pain was gradually subsiding◆ inter.: via!, (per cacciare qlcu.) off with you!, ( come segnale di partenza) go!; via, coraggio!, come on, cheer up!; via, dimmi quello che sai, come on, tell me what you know; via, non dire queste cose!, come now, don't say such things; non spaventarti, via!, now then, don't be afraid; via, non abbatterti così!, come on, don't be so downhearted!; via, sbrigatevi, è tardi!, come on, hurry up, it's late!; via, non è poi così difficile!, come on, it's not so hard!; eh via, smettetela di piagnucolare!, come on, stop whining!; via, non sono proprio così ingenuo!, come off it, I'm not such a fool!; oh via, basta con le bugie!, for heaven's sake, stop telling lies! // uno, due, tre via!, ( nelle gare) ready, steady, go!via2 s.m. start, starting signal: (sport) essere pronti al via, to be under starter's orders; dare il via, to give the starting signal; scattare al via, to be off to a good start // dare il via a una discussione, to open a debate; dare il via ai lavori, ( iniziarli) to set the work going, ( autorizzarli) to give the go-ahead to the work; quel malinteso diede il via a uno scambio di insulti, that misunderstanding sparked off an exchange of insults.* * *I ['via] sf1) (strada) road, (di città) street, road, (cammino) way, (percorso) route, (sentiero, pista) path, trackabito in via Manzoni 5 — i live at number 5, Via Manzoni
hai via libera — (a un incrocio) the road is clear
dare via libera a qc fig — to give the green light o the go-ahead
non c'è via di scampo o d'uscita — there's no way out
è una via di mezzo tra... — it's halfway between...
te lo dico in via privata o confidenziale — I'm telling you in confidence, (ufficiosamente) I'm telling you unofficially
per via di — because of, on account of
3) Anat tractper via orale Med — orally
4) AstronII ['via]1. avv1) (allontanamento) away, (temporaneo) outbuttare o gettare via qc — to throw sth away
tagliare via — to cut off o away
è andato via — (per poco tempo) he has gone out, (per molto tempo) he has gone away
vai via! — go away!, clear off! fam
2)e così via — and so one via dicendo; e via di questo passo — and so on (and so forth)
3)via via — (pian piano) gradually
via via che — (man mano) as
2.3. esclpronti, via! — ready, steady, go!
4. smSport (signal to) start, starting signaldare il via — to start the race, give the starting signal
hanno dato il via ai lavori — they've begun o started work
* * *['via] Isostantivo femminile1) (strada) road; (di città) streetvia principale — high o main street
2) (tragitto, percorso) wayandare da Torino a Roma via Bologna — (passando per) to go from Turin to Rome via Bologna
3) fig. (percorso)seguire, allontanarsi dalla retta via — to keep to, to stray from the straight and narrow
scegliere una via di mezzo — to take o follow a middle course
né rosso né arancione, ma una via di mezzo — neither red nor orange but somewhere (in) between
4) (mezzo, maniera) way5) (fase)7) med. (mezzo di somministrazione)per via orale, endovenosa — orally, intravenously
8) anat. duct9) per via di because of, owing to•"per via aerea" — "by airmail"
via maestra — high Street GB, main Street US
(passare alle) -e di fatto — dir. (to resort to) force
••II 1.1) (unito a voci verbali) away, offandare via — to go away; [ luce] to go off
buttare via qcs. — to throw sth. away
dare via qcs. — to give sth. away
venire via — [etichetta, vernice, bottone] to come off
2.via via che la serata proseguiva... — as the evening went on...
sostantivo maschile invariabile1) (partenza) start; (segnale) starting signal2) fig.3.dare il via a qcs. — to give sth. the go-ahead
1) (di incoraggiamento, incitamento) come on; (di allontanamento)via (di qui)! — go away! (di stupore, incredulità)
via, non può essere vero — get away, it can't be true
uno, due, tre, via! — one, two, three, go!
ai vostri posti, pronti, via! — ready, steady, go!
••e così via, e via dicendo, e via di questo passo o di seguito — and so on
* * *via1/'via/sostantivo f.1 (strada) road; (di città) street; le -e di Londra the streets of London; la Via Appia the Appian Way; via principale high o main street; via laterale side street; sulla pubblica via on the public highway2 (tragitto, percorso) way; sulla via del ritorno on one's way back; prendere la via più lunga to take the long way round; andare da Torino a Roma via Bologna (passando per) to go from Turin to Rome via Bologna3 fig. (percorso) essere sulla via della perdizione to be on the road to perdition; la via del successo the gateway to success; seguire, allontanarsi dalla retta via to keep to, to stray from the straight and narrow; scegliere una via di mezzo to take o follow a middle course; né rosso né arancione, ma una via di mezzo neither red nor orange but somewhere (in) between4 (mezzo, maniera) way; non c'è via di scampo there's no way out5 (fase) in via di completamento nearing completion; in via di guarigione on the road to recovery; specie in via d'estinzione endangered species; paese in via di sviluppo developing country6 (modo di procedere) per via diplomatica through diplomatic channels; per -e traverse by roundabout means; per via legale through a law suit9 per via di because of, owing tole -e del Signore sono infinite God moves in mysterious ways\"per via aerea" "by airmail"; via di comunicazione transport link; la Via Lattea the Milky Way; via maestra high Street GB, main Street US; (passare alle) -e di fatto dir. (to resort to) force.————————via2/'via/I avverbio1 (unito a voci verbali) away, off; andare via to go away; [ luce] to go off; buttare via qcs. to throw sth. away; dare via qcs. to give sth. away; venire via [etichetta, vernice, bottone] to come off2 via via (man mano) via via inventava delle spiegazioni he was making up explanations as he went along; via via che la serata proseguiva... as the evening went on...; il tuo inglese va via via migliorando your English is improving little by littleII m.inv.1 (partenza) start; (segnale) starting signal; al via at the start; dare il via to give the starting signal2 fig. dare il via a qcs. to give sth. the go-aheadIII interiezione1 (di incoraggiamento, incitamento) come on; (di allontanamento) via (di qui)! go away! (di stupore, incredulità) via, non può essere vero get away, it can't be true2 (comando di partenza) uno, due, tre, via! one, two, three, go! ai vostri posti, pronti, via! ready, steady, go!e così via, e via dicendo, e via di questo passo o di seguito and so on. -
13 via
I. via I. s.f. 1. ( strada) route: una via asfaltata une route goudronnée. 2. ( strada urbana) rue: conosco la via dove abita je connais la rue où elle habite. 3. (rif. alle antiche vie romane) voie, via: via Appia via Appia; le vie romane les voies romaines. 4. (sentiero, pista) sentier m., chemin m.: una via tra i campi un sentier à travers champs. 5. ( passaggio) chemin m., passage m.: aprirsi una via nella foresta se frayer un chemin dans la forêt. 6. (viaggio, cammino) route: sono già in via je suis déjà en route; rimettersi in via se remettre en route. 7. ( percorso) chemin m., trajet m.: sulla via di casa sur le chemin de la maison; scegliere la via più breve choisir le chemin le plus court. 8. ( fig) (mezzo, possibilità) voie, moyen m.: le vie del Signore les voies du Seigneur; per via giudiziaria par voie légale; non vedo altra via je ne vois pas d'autre moyen; per altre vie par d'autres voies. 9. ( fig) ( modo di vivere) chemin m.: tornare sulla retta via retourner sur le droit chemin. 10. ( fig) ( procedimento) voie: agire per via diplomatica agir par voie diplomatique. 11. (Anat,Med) voie: per via endovenosa par voie intraveineuse; le vie respiratorie les voies respiratoires. II. prep. 1. ( passando per) via, par: un biglietto per Roma via Bologna un billet pour Rome via Bologne. 2. ( per mezzo di) par: via radio par radio, par ondes hertziennes. II. via I. avv. spesso non si traduce: correre via partir en courant; buttare via jeter; vattene via! va t'en!; si alzò di scatto e via di corsa il se leva tout à coup et partit en courant; via, fuori dai piedi! hors d'ici!, dehors!, ( colloq) sors de mes pattes!; via le mani! ( colloq) bas les pattes! II. intz. 1. ( suvvia) allez!, talvolta non si traduce: via, non ti preoccupare allez, ne t'inquiète pas. 2. ( colloq) (per esprimere incredulità e sim.) ouais!, c'est ça!, mon œil! 3. ( presto) allez!, ( colloq) grouille-toi!: via, che si fa tardi allez, il est tard! 4. ( segnale di partenza) partez!: pronti via prêts? partez! III. s.m. ( segnale di partenza) signal du départ, signal: al via au signal; prendere il via prendre le départ. -
14 via
1. fvia marittima — морской путьper via aerea — 1) воздушным путём 2) перен. напрямикvia d'accesso — подъездной путьvia di mezzo — 1) средний курс, умеренное направление (в политике и т.п.) 2) компромиссaprire la via — открыть путь, проложить дорогу (также перен.)mettersi in via — пуститься в путьscegliere un'altra via — избрать другой путь (также перен.)essere per via — быть в пути / на подходе ( часто о ребёнке)avere via libera перен. — иметь свободу действий2) дорога, путь; направление, маршрутinsegnare la via — показать дорогуvia Lipsia — через Лейпцигvia ferrata / di ferro уст. — железная дорога4) проход, проезд6) перен. путь, процессin via di... — в процессе..., на пути...7) причинаper via di / прост. che... — из-за, по причинеl'aeroporto è chiuso per via della nebbia — аэропорт не принимает из-за туманаin / редко per via di... — посредствомvia d'uscita / di scampo — выход, путь спасенияho tentato tutte le vie — я испробовал все пути / все средстваricorrere alle / юр. adire le vie legali — действовать законным путём, обратиться в судimboccare la via di... — пойти по пути / избрать путь...trovare una via d'intesa — найти путь к соглашению / способ договоритьсяnon c'è stata via d'intendersi — невозможно было прийти к соглашению2. mdare il via — 1) дать старт 2) ж.-д. дать сигнал отправления3. avv1) прочьandare via — 1) уходить; уезжать, покидать 2) расходиться, распродаваться ( о товаре) 3) сходить (напр. о пятне с одежды)stare via di casa — быть в отъезде, отсутствоватьma va' via! разг. — да брось ты...!; будет тебе...!2) мат. наtre via tre (fa) nove — три ( помножить) на три / трижды три - девять•Syn:strada, corso, arteria, viale, viadotto, viottolo, sentiero, vicolo, pista, rotabile, перен. meta, cammino, viaggio, itinerario, direzione, passaggio, tramite, cagione; modo, mezzo; inizio, segnale di partenza••la Via Crucis — 1) крестный путь 2) страдания, мученияho avuto una via crucis di malanni — меня преследовало несчастье за несчастьемmettersi la via tra le gambe — 1) быстро идти 2) отправиться / пуститься в путьvia via — 1) мало-помалу; по мере того как 2) уст. немедленно; вскореe così via; e via dicendo; e via discorrendo — и так далееe (così) via di questo passo — и в таком же духе, и тому подобноеvia, coraggio!; via, animo! — мужайся!chi lascia la via vecchia per (quel)la nuova sa quel che lascia e non sa quel che trova prov — кто за новым гонится, тот часто обманывается ср. сменить шило на мылоle vie della provvidenza sono infinite prov — неисповедимы пути Господни -
15 via
I f.1.1) дорога, путь (m.); (viottolo) дорожка, тропинка; (itinerario) маршрут; (poet.) стезя2) (di città) улицаvia alberata — бульвар (m.)
3) (modo)4) (anat.)2.•◆
vie traverse — (fig.) окольные путиvia d'uscita — (fig.) выход из положения
aprire la via — (anche fig.) прокладывать путь
scegliere un'altra via — (anche fig.) избрать другой путь (пойти по другому пути)
dare il via libera a un'iniziativa — дать ход (colloq. зелёную улицу) начинанию
bisogna trovare una via di mezzo — надо найти компромисс (такой вариант, который бы устраивал всех)
in via provvisoria — временно (avv.)
ho fatto tardi per via del traffico — я опоздал, потому что попал в пробку
adire le (per) vie legali — (giur.) обратиться в суд (действовать законным путём)
3.•II1. avv.1) вон, прочь (o non si traduce)il mal di testa non è ancora andato via — головная боль (colloq. голова) ещё не прошла
san Francesco diede via tutti i suoi averi ai poveri — святой Франциск раздал всё, что имел, бедным
portare via — a) (rubare) красть, уносить; b) (prendere) брать с собой
portare via: quel lavoro mi portò via sei anni — эта работа заняла (на эту работу ушло, потребовалось) шесть лет
tiriamo via, sta per piovere! — поспешим, собирается дождь!
i lavori tirati via vengono male — быстро хорошо не бывает (поспешишь, людей насмешишь)
ti ho telefonato, ma eri via — я тебе звонил, но не застал (но тебя не было)
il professore è via per un convegno — профессора сейчас нет, он уехал на симпозиум
2) (via via) постепенно, мало по малу; по мере того, как..., по мере + gen.i risultati elettorali vengono comunicati via via che arrivano — результаты выборов обнародуются по мере поступления
2. interiez.1) (suvvia) давай, давай!; ну!, ну ну!cerchamo di fare in fretta, via! — давай, поторопимся!
via, non piangere! — ну не плачь!
via, raccontami com'è andata! — ну расскажи, как всё это было!
via, non prendertela per così poco! — ну ну, не расстраивайся по пустякам!
smettila con i capricci, via! — перестань капризничать!
2) вон!, вон (прочь) отсюда! (fam. проваливай отсюда!, вали отсюда!)va' via, non voglio più vederti! — уходи, я не хочу тебя больше видеть!
via di qui, gattaccio! — брысь!
3)pronti, attenti, via! — внимание, на старт, пошли!
3. m.(inizio) сигнал отправленияdare il via — a) (sport.) дать старт; b) (ai lavori) начать работы; c) (a un dibattito) открыть прения
prendere il via — a) (sport.) стартовать; b) (iniziare) начинать
4.•◆
e così via — и так далее и тому подобное -
16 Appia
[st1]1 [-] Appĭa (via), æ, f.: la voie Appienne (construite par Appius). [st1]2 [-] Appĭa, æ, f.: Appia (ville de Phrygée). [st1]3 [-] Appĭa aqua, f.: l'eau Appia (aqueduc construit par Appius). -
17 via
ae f. (арх. gen. Enn vias)1) дорога, путьviam munire C (facere, aperire L) — строить (прокладывать) дорогу; но тж.viam facere Pl, O — совершать путь, идти или ехатьv. Appia C — Аппиева дорогаv., quā Assoro itur Hennam C — дорога из Ассора в Геннуmodo quae fuerat, semĭta, facta via est M — то, что недавно было тропинкой, стало дорогойdare alicui viam L — давать дорогу, уступать место кому-л.totā viā errare Ter — совершенно сбиться с пути, перен. жестоко ошибаться2) прямой путьde viā decedere Su (declinare C) — сбиться с (отклониться от) прямого путиv. vitae или vivendi C, H, Sen etc. — жизненный путь или образ жизни3) путь, ход, езда, поездка, движение, путешествиеviae se committere и in viam se dare C — отправиться в путьalicui viam perpetuam esse velle ирон. C — желать кому-л. бесконечного пути, т. е. больше не вернутьсяalicui viam per fundum suum dare C — разрешить кому-л. проход через своё владение4) сухопутье, путешествие сухим путёмv. transversa C — поперечная улица или переулок6) проход, дорожка7) пищеварительный канал, пищевод (viae, quae pertĭnent ad jecur C)v. vocis и v. spirandi O — дыхательный путь, дыхательное горло8) расщелина, щельfinditur cuneis v. V — клиньями раскрывается щель (в дереве)9) полоска, просвет, прошивка10) путь, способ, средство, образ, манера (v. vitae или vivendi C etc.)v. belli L — способ ведения войныeādem viā Ter, Sl — тем же способом, таким же образом11)а) метод (v. medendi CC; optimarum artium C)v. exercitationis C — метод практического упражнения -
18 Appia
I (via) f.Аппиева дорога (первая стратегическая дорога римлян, проложенная в 312 г. до н. э. по инициативе Аппип Клавдия Слепого; она доходила сначала до Капуи, а при Траяне была доведена до Брундисия) C, L etc.II Appia, ae f.Аппия, город во Фригии C -
19 appia via
дорога, вымощенная цензоромь А. Клавдием Слепым от Рима до Капуи (1. 2 § 36. D. 1, 2)Латинско-русский словарь к источникам римского права > appia via
-
20 vea
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1.
См. также в других словарях:
Via Appia — Die Via Appia (Appische Straße) ist eine Römerstraße, deren Bau 312 v. Chr. unter dem Konsul Appius Claudius Caecus begonnen wurde. Heute ist die Via Appia als Staatsstraße 7 (SS7) ein wichtiger Teil des italienischen Fernstraßennetzes und… … Deutsch Wikipedia
Via Appia Antica — Via Appia südlich der Porta San Sebastiano (Rom) Die Via Appia Antica („Alte Appische Straße“) ist eine Straße in Rom, die den antiken Verlauf der Via Appia darstellt. Sie verläuft parallel zur Via Appia Nuova und der Via Appia Pignatelli, den im … Deutsch Wikipedia
Via Appia — (Рашин,Польша) Категория отеля: 3 звездочный отель Адрес: Aleja Krakowska 116, 05 090 Рашин … Каталог отелей
Via Appia — Via Ạppia [v ], Ạppische Straße, Römerstraße, Baubeginn unter dem Zensor des Jahres 312 v. Chr., Appius Claudius Caecus; verlief zunächst von Rom nach Capua (132 römische Meilen = 195 km); wurde später fortgesetzt über Beneventum (heute… … Universal-Lexikon
Via Appia — Via Appĭa, s. Appische Straße … Kleines Konversations-Lexikon
Via Appia — (izg. vȉja ȁpia) ž DEFINICIJA starorimska vojnička cesta Rim Capua Brindisi (gradnju započeo cenzor Apije Klaudije Slijepi 312. pr. Kr.); duž ceste nalaze se rimski nadgrobni spomenici i ulazi u starokršćanske katakombe; i danas dobro očuvana… … Hrvatski jezični portal
Via Appia — Вид на Аппиеву дорогу Аппиева дорога (лат. Via Appia) самая значимая из античных общественных дорог Рима. Дорога, проложенная в 312 году до н. э. при цензоре Аппии Клавдии Цеке, проходила из Рима в Капую, позднее была проведена до Брундизия.… … Википедия
Via Appia Traiana — Säulen am Ende der Via Appia am Hafen von Brindisi Die Via Appia (Appische Straße) war die wichtigste Konsularstraße (Versorgungsstraße) des römischen Reichs. Heute ist die Via Appia als Staatsstraße 7 (SS7) ein wichtiger Teil des italienischen… … Deutsch Wikipedia
Via Appia Nuova — Die Via Appia Nuova ist eine südliche Einfallstraße von Rom, die durch die Campagna Romana führt. Via Appia Nuova nördl. vom Flughafen Ciampino bei Statuario Sie beginnt an der Porta San Giovanni in Rom und verläuft weiter nördlich meistenteils… … Deutsch Wikipedia
Via Appia Nuova — La via Appia Nuova et l aqueduc de Claude, photographie de James Anderson ca. 1870. La via Appia Nuova est une route italienne construite à partir de 1784 depuis Rome, où elle déb … Wikipédia en Français
Via Appia — Voie Appienne La voie Appienne (Via Appia) est une voie romaine. C’est la première route à avoir été pavée. Construite par le censeur Appius Claudius Caecus en 312 av. J. C. elle joignait alors Rome à Capoue, puis fut allongée pour rejoindre… … Wikipédia en Français